De Rederij Fop Smit & Co werd opgericht in 1849. In een tijd dat er uitsluitend zeiltjalken en aakjes over de rivieren voeren, waren de radarstoomboten van de rederij een fascinerend gezicht. De raderen aan de buitenzijde van de schepen gaven destijds hoorbaar en zichtbaar de komst van moderne tijden aan.
Ruim twintig verschillende veerdiensten
Op het hoogtepunt had Fop Smit & Co ruim twintig verschillende veerdiensten in Zuidwest Nederland in bedrijf. De dienst van Rotterdam, over Dordrecht naar Gorinchem was verreweg de belangrijkste. De rederij werd genoemd naar een van de investeerders in het bedrijf en tevens de bouwer van het eerste schip, de Kinderdijker Fop Smit. De rederij was een ongekend succes.
In 1892 waren er vanaf Dordrecht dagelijks tien afvaarten naar Rotterdam en Gorinchem. De vaartijd vanaf Rotterdam was een uur en twintig minuten, daarna volgde in Dordrecht een wachttijd van tien minuten en vervolgens werd in anderhalf uur naar Gorinchem gevaren. In de tussentijd werden wel heel wat plaatsen aangedaan. De schepen gingen kriskras over de rivier en meerde bijna bij iedere groep huizen aan. Zo had Sliedrecht drie haltes; Sliedrecht-Benedenveer, Sliedrecht-Middenveer en Sliedrecht-Gasfabriek.
Optimale kwaliteit
De kwaliteit van het vervoer was optimaal. Ruime, verwarmde salons, een hapje, een drankje, goed opgeleid, beleefd personeel. En er kon veel bagage worden meegenomen. Zelfs vee ging mee aan boord. De rederij was in alles zijn tijd ver vooruit. Er werd al gevaren met ijzeren stoomschepen toen de meeste andere ondernemingen nog logge houten stoomschepen hadden. In het ontwerp van de schepen werd niet alleen rekening gehouden met praktische bruikbaarheid, ook het esthetische; de Fop Smit boten waren een fraai aangezicht.
De Merwede I, lang het vlaggenschip, had salons die door bekende Nederlandse kunstenaars waren beschilderd. En in 1883 was de Merwede I het eerste Nederlandse binnenvaartschip met een elektrische lichtinstallatie. In 1898 waren alle Fop Smit schepen uitgerust met eclectisch licht.
Goedkoper dan de trein
De komst van de treinen rond 1870 was nog geen probleem voor de Fop Smit. Veel passagiers gaven de voorkeur aan de rust van het reizen per stoomschip en in warme, comfortabele salons, in plaats van rokerige, lawaaiige treincoupes. Bovendien waren de schepen veel goedkoper dan de trein. In 1903 vervoerde Fop Smit op de dienst naar Dordrecht zelfs meer dan een miljoen passagiers, oftewel 2750 passagiers per vaardag.
Na 1916 liep het aantal passagiers toch gestaag achteruit. Tijd werd belangrijker en voor de rust van een stoomraderboot was geen tijd meer. Na een overname door concurrent Rederij op de Lek werd op 15 mei 1937, na bijna een eeuw, de laatste dienst Dordrecht – Rotterdam gevaren en was het definitief afgelopen met de luxueuze rivierschepen.
