Blog & Tips

De Sophiapolder

De Sophiapolder in de rivier de Noord is misschien wel hét voorbeeld hoe in Nederland  de omgang met water is veranderd.

Het ontstaan van de Sophiapolder

Zo’n 800 meter vanaf zijn beneden mond splitst de Noord zich in twee takken: de Rietbaan ten westen en de Pelsert ten oosten. Bijna 3 kilometer verder komen de twee rivierdelen weer samen. Daartussen ligt de Sophiapolder, in het hart van de Drechtsteden en vanaf het Groothoofd in Dordrecht net te zien.

Al in de vijftiende eeuw lag hier in de rivier (die toen niet eens veel breder was) een drietal eilandjes die alleen bij hoog water droog kwamen te staan. De Sophiapolder ontstond in 1856, toen de Dordtse bankier en grootgrondbezitter H.O.W. de Kat van Barendrecht toestemming kreeg deze drie gorzen(die het Voetpad, het Groote Roode Zand en het Kleine Roode Zand werden genoemd) in de rivier de Noord te omkaden.

De polder werd 96 ha. groot en kreeg naar gebruik in die tijd de naam van koningin Sophia, de populaire echtgenote van de niet bijster geliefde koning Willem III. Oorspronkelijk loosde de polder het overtollige water zelf op de Noord, maar in 1868 kwam er een 12pk sterk ‘stoomcentrifugaalpompgemaal’ dat de naam De Kat kreeg. De polder bleef lang in bezit van de familie De Kat, maar werd later eigendom van de Dordrechtsche Landbouwonderneming die polders in de omgeving van Dordrecht en in Brabant exploiteerde. Het beheer werd gevoerd door een rentmeester.

De Floriade

Het heeft niet zo veel gescheeld of er hadden honderdduizenden mensen in de Sophiapolder rondgelopen. In 2004 opperden de Drechtsteden het plan om in 2012 de grote landbouwtentoonstelling Floriade in de Sophiapolder te houden. De bedoeling was bezoekers van het evenement met waterbussen en watertaxi’s ook naar andere plaatsen te brengen. Gedacht werd aan de molens van Kinderdijk, het historische centrum van Dordrecht en de Biesbosch. De Floriade moest een impuls worden voor de Drechtsteden.

Het zat de organisatie niet mee. Papendrecht en Sliedrecht weigerden mee te betalen, waardoor Dordrecht het leeuwendeel van de kosten voor zijn rekening zou moeten nemen. Bovendien lagen milieuorganisaties dwars omdat het poldereiland een broedgebied voor veel weidevogels was, en er veel ganzen overwinterden. Toch had het niet doorgaan van de Floriade in de Drechtsteden een heel andere oorzaak. Alle Drechtsteden hadden vetorecht over de Floriade-plannen. De gemeenteraad van Hendrik-Ido-Ambacht was de eerste gemeente in de Drechtsteden die zich zou uitspreken over de komst van de Floriade. Op 1 juli 2004 stemde de fractie van de CU/SGP in de gemeenteraad van Hendrik-Ido-Ambacht tegen het plan omdat de tentoonstelling de zondagsrust zou verstoren. De voorbereidingen werden gestaakt. De Floriade werd in 2012 (verliesgevend) georganiseerd door Venlo.

Omgevormd tot natuurgebied

De polder werd vervolgens gekocht door rijks- en provinciale overheden. In 2007 werden afspraken gemaakt over de omvorming van de Sophiapolder tot een moerasachtig natuurgebied. De dijken werden op een aantal plaatsen weggegraven. De Sophiapolder werd een ‘natuureiland’ met zoetwatergetijden. De broedgebieden van de weidevogels en de overwinteringsplekken van de ganzen maakten plaats voor nieuwe soorten flora en fauna, zoals slikken, platen, gorzen, rietvelden en de zeldzame Noordse woelmuis. Op het eiland zijn wandelpaden, vlonders en uitkijkpunten aangelegd.

Meer informatie is hier te vinden.